Công Thức Tính Độ Rượu Chuẩn Xác Nhất & Cách Đo Độ Cồn Tại Nhà

cong thuc tinh do ruou

Bạn có bao giờ thắc mắc rượu của mình có nồng độ bao nhiêu? Độ cồn trong rượu không chỉ ảnh hưởng đến hương vị mà còn quyết định chất lượng và độ mạnh của rượu. Công thức tính độ rượu sẽ giúp bạn dễ dàng xác định nồng độ cồn một cách chính xác, dù bạn là người nấu rượu thủ công hay chỉ muốn kiểm tra rượu tại nhà. Hãy cùng thietbido.us tìm hiểu ngay cách tính và đo độ rượu chính xác nhất trong bài viết này!

Giải thích độ rượu là gì?

Độ rượu (hay còn gọi là độ cồn) là chỉ số đo lường hàm lượng ethanol (cồn) trong một loại đồ uống có cồn, ví dụ như rượu, bia, hoặc rượu mạnh. Độ rượu cho biết lượng cồn có trong đồ uống đó, từ đó ảnh hưởng đến tác dụng của rượu đối với cơ thể người uống.

do ruou la gi
Độ rượu chỉ hàm lượng cồn có trong rượu

Đơn vị đo độ rượu là gì?

Trong công thức tính độ rượu thường được đo bằng phần trăm (%), thể hiện tỷ lệ phần trăm ethanol (cồn) trong tổng thể chất lỏng. Ví dụ: Một chai rượu có độ cồn 40% có nghĩa là trong 100 ml rượu sẽ có 40 ml ethanol.

Ở một số quốc gia, đơn vị đo độ rượu có thể là proof, đặc biệt là ở Mỹ. Cụ thể, proof là gấp đôi tỷ lệ phần trăm độ cồn. Ví dụ: Một loại rượu có độ cồn 40% sẽ có độ proof là 80.

Ý nghĩa của các thông số trong rượu

Công thức tính độ rượu giúp xác định mức độ cồn trong rượu, ảnh hưởng đến tác động của đồ uống này đối với người sử dụng. Các thông số trong rượu có ý nghĩa như sau:

– Độ cồn (ABV – Alcohol by Volume): Đây là chỉ số quan trọng nhất, cho biết tỷ lệ phần trăm ethanol có trong rượu. Độ cồn càng cao, mức độ ảnh hưởng đến cơ thể càng mạnh.

– Nồng độ cồn: Nồng độ cồn cho biết sức mạnh của loại rượu, thường dao động từ 5% (bia) đến 40% hoặc hơn (rượu mạnh như vodka, whisky).

– Chỉ số proof: Đơn vị đo này dùng để xác định mức độ cồn trong rượu. Proof càng cao thì nồng độ cồn càng mạnh, ví dụ như rượu có 40% ABV sẽ có 80 proof.

– Hương vị và thành phần: Các loại rượu có thể có các thông số về mùi, hương vị, độ ngọt, độ chua hoặc độ đắng. Những yếu tố này chủ yếu liên quan đến quá trình lên men, pha chế và nguyên liệu sản xuất.

tim hieu cong thuc tinh do ruou chuan
Tìm hiểu công thức tính độ rượu chuẩn

Công thức tính độ rượu theo thể tích

Để tính độ rượu trong một dung dịch, ta có thể sử dụng công thức đơn giản sau:

Trong đó:

công thức tính độ rượu

Đ(r): Độ rượu (theo tỷ lệ phần trăm %).

V(r): Thể tích rượu etylic (ml).

V(hh): Thể tích hỗn hợp rượu và nước (ml).

Dựa vào công thức này, bạn có thể tính độ rượu chính xác trong một dung dịch. Ví dụ: Khi có 100 ml dung dịch rượu, trong đó 35 ml là rượu etylic, công thức tính độ rượu như sau:

công thức tính độ rượu

Điều này có nghĩa là trong 100 ml dung dịch có 35 ml rượu và 65 ml nước.

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ rượu

Sự ảnh hưởngCách điều chỉnh
Nhiệt độNhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ lên men và khả năng hoạt động của men. 

– Nhiệt độ quá thấp: làm chậm quá trình lên men.

– Nhiệt độ quá cao: làm chết men, gây giảm khả năng chuyển hóa đường thành cồn.

Sử dụng máy đo nhiệt độ để kiểm tra, duy trì nhiệt độ ổn định trong khoảng từ 18°C đến 24°C cho quá trình lên men.
ĐườngĐường là nguyên liệu chính để men lên men tạo ra cồn ethanol. Nếu nồng độ đường trong nguyên liệu (nước trái cây, mật ong) cao, quá trình lên men sẽ tạo ra nhiều ethanol hơn.Thay đổi lượng đường trong nguyên liệu ban đầu. Lưu ý: lượng đường quá nhiều có thể làm men bị “ngạt” nếu không đủ oxy.
MenLoại men và số lượng men ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất lên men và nồng độ cồn cuối cùng.

Men hoạt động hiệu quả nhất trong môi trường có nồng độ đường và độ pH phù hợp.

Chọn loại men phù hợp với loại rượu bạn muốn sản xuất và kiểm soát lượng men để không vượt quá khả năng tiêu thụ đường của chúng.
Thời gian lên menThời gian lên men lâu hay ngắn cũng ảnh hưởng đến độ rượu. Quá trình lên men kéo dài hơn sẽ cho phép men chuyển hóa nhiều đường thành cồn hơn, từ đó làm tăng độ cồn của rượu.Nếu bạn muốn rượu có độ cồn cao, có thể kéo dài thời gian lên men, nhưng cần đảm bảo theo dõi sự phát triển của men và kiểm tra nồng độ cồn định kỳ.

Các phương pháp đo độ rượu chính xác

Tuỳ vào mức độ chính xác yêu cầu, bạn có thể sử dụng các phương pháp đo sau đây để thay thế công thức tính độ rượu:

Cách đo nồng độ cồn bằng khúc xạ kế

Khúc xạ kế hoạt động dựa trên nguyên lý khúc xạ ánh sáng. Khi ánh sáng chiếu qua dung dịch, chỉ số khúc xạ thay đổi tùy vào nồng độ cồn trong rượu. Máy khúc xạ kế sẽ đo lường chỉ số này và hiển thị nồng độ cồn tương ứng.

khuc xa ke do nong do ruou chinh xac
Khúc xạ kế đo nồng độ rượu chính xác

Bước 1: Hiệu chuẩn khúc xạ kế 

Nhỏ vài giọt nước cất lên lăng kính. Quan sát qua thị kính, chỉnh vít để vạch phân chia giữa màu xanh và trắng về 0.

Bước 2: Tiến hành đo độ rượu

Lau khô lăng kính vài nhỏ vài giọt rượu lên. Quan sát qua thị kính, kết quả độ rượu chính là vạch phân chia giữa khu vực màu xanh và màu trắng. Chỉ số hiển thị nằm trong vùng giao nhau giữa 2 màu của vạch phân chia đó là kết quả đo độ cồn của dung dịch.

Lưu ý: Sau khi sử dụng xong, nên vệ sinh khúc xạ kế đo độ cồn sau mỗi lần sử dụng để đảm bảo độ chính xác, chất lượng vận hành.

Tham khảo sản phẩm: Khúc xạ kế đo độ cồn trong rượu LH-J80

Hướng dẫn cách đo độ rượu bằng máy đo độ cồn

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng máy đo độ cồn trong rượu. Với cấu tạo thông minh, kết quả đo trả về nhanh chóng trên màn hình LCD. Khi vận hành máy, độ chính xác của kết quả đo cũng được đảm bảo hơn.

may do do con trong ruou dang ky thuat so
Máy đo nồng độ cồn trong rượu dạng kỹ thuật số

Bước 1: Đặt thiết bị lên vị trí cố định, khởi động máy. 

Bước 2: Nhỏ giọt mẫu thử vào vị trí tiếp nhận mẫu thử. Nhấn phím Read để đọc kết quả đo.

Bước 3: Đợi 3 – 5 giây để đọc kết quả trực tiếp trên màn hình LCD. 

Lưu ý: Đảm bảo nguồn năng lượng để máy hoạt động tốt nhất. Sau mỗi lần sử dụng, tắt máy, vệ sinh và bảo quản đúng cách. 

Tham khảo sản phẩm: Máy đo khúc xạ rượu kỹ thuật số Atago WM-7

Chỉ số độ cồn trong các loại rượu phổ biến

Ở Việt Nam, có ba loại rượu chính được tiêu thụ phổ biến là rượu trắng, rượu mùi và rượu lên men. Mỗi loại rượu có chỉ số độ cồn khác nhau, phù hợp với quy chuẩn và tiêu chuẩn riêng của từng loại sản phẩm. Cụ thể:

Độ cồn trong rượu trắng

moi loai ruou se co chi so do con khac nhau
Mỗi loại rượu sẽ có chỉ số độ cồn khác nhau

Rượu trắng là loại rượu được chưng cất từ dịch lên men của tinh bột, đường hoặc từ cồn thực phẩm pha với nước. Đây là loại rượu có nồng độ cồn cao.

Các chỉ số đánh giá độ cồn trong rượu trắng bao gồm:

  • % Ethanol (tại 20°C): Theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất (NSX).
  • % Methanol (trong 1l ethanol 100 độ): < 0,1%.
  • Isobuthanol và Isopenthanol (mg/1l ethanol 100 độ): Theo tiêu chuẩn của NSX.
  • Furfural (mg/l): < 0.

Độ cồn trong rượu mùi (Liquor)

Rượu mùi là dung dịch được pha chế từ cồn thực phẩm với nước, có thể bổ sung thêm đường hoặc dịch chiết từ trái cây hoặc thảo mộc. Độ cồn trong rượu mùi thường thấp hơn rượu trắng.

Các chỉ số đánh giá độ cồn trong rượu mùi bao gồm:

  • % Ethanol (tại 20°C): Theo tiêu chuẩn của NSX.
  • % Methanol (trong 1l ethanol 100 độ): < 0,1%.
  • Isobuthanol và Isopenthanol (mg/1l ethanol 100 độ): < 60 mg/l.
  • Furfural (mg/l): < 0.

Độ cồn trong rượu lên men (Wine)

don vi con trong cac loai do uong
Đơn vị cồn trong các loại đồ uống

Rượu lên men, hay còn gọi là rượu vang, được lên men từ dịch hoa quả hoặc trực tiếp từ các loại trái cây mà không cần qua quá trình chưng cất. Đây là loại rượu có độ cồn thấp nhất trong ba loại.

Các chỉ số đánh giá độ cồn trong rượu lên men bao gồm:

  • % Ethanol (tại 20°C): Thường dao động từ 7% – 16%.
  • % Methanol (trong 1l ethanol 100 độ): < 3%.

Xác định nồng độ cồn trong rượu không hề phức tạp nếu bạn biết cách áp dụng công thức tính độ rượu phù hợp. Dù đo bằng khúc xạ kế hay áp dụng công thức truyền thống, bạn đều có thể kiểm tra chính xác độ mạnh của rượu. 

Nếu bạn thường xuyên nấu rượu hoặc quan tâm đến chất lượng rượu, đừng quên áp dụng những phương pháp trên để đảm bảo độ cồn chuẩn nhất! Liên hệ ngay hotline của thietbido.us (094 777 888 4) để được tư vấn chọn mua máy đo độ cồn phù hợp nhé!